Deze week stond er in mijn regionale krant (de Stentor) een artikel over de eerste wijnen van de Coöperatie Verenigde Achterhoekse Wijnboeren . De Achterhoekse wijnen werden beoordeeld door drie onafhankelijk kenners in Delden. De drie witte wijnen en de rosé werden positief beoordeeld. De fles rode wersd betiteld als “Niet te drinken, te overzwaveld”. De rode Achterhoekse wijn, net onder de kurk, krijgt daarom dan ook een zware onvoldoende. Vinoloog Johan Langelaar uit Delden vindt de rode wijn zelfs zo slecht dat hij zelfs voorstelt om de rode wijn terug te trekken uit de handel.
Dit is nu precies het spookbeeld voor veel mensen die overwegen wijn te produceren in Nederland; witte wijn kun je in Nederland in de meeste jaren maken van redelijke tot goede kwaliteit, maar goede rode wijn niet.
Dit is ook best logisch, aangezien de druivenvariëteiten benodigd voor rode wijn meer tijd nodig hebben om goed te rijpen, terwijl bij witte wijnen door toevoeging van suiker bij relatief zure onrijpe wijn er ook nog eens meer “gered” kan worden.
In de wetenschap gebruikt men bij het vaststellen van het potentieel van een bepaald gebied voor wijnbouw vaak de gecumuleerde warmte en de LTI-methode. LTI komt van Latitude-Temperature Index, (breedtegraad- temperatuur index).
Voor het berekenen van de totale gecumuleerde warmte wordt 10 graden Celsius afgetrokken van de gemiddelde temperatuur per maand van een gebied. Maanden met een gemiddelde temperatuur lager dan 10 graden Celsius tellen natuurlijk niet mee. De 10 graden Celsius-grens is gekozen, omdat vanaf deze temperatuur de wijnrank zich pas begint te ontwikkelen.
Om inzicht te geven in hoe het werkt, heb ik de gecumuleerde warmte voor de Achterhoek berekend, aan de hand van gegevens van weeronline.nl. voor Hupse van de afgelopen 10 jaar.
In Mei overschrijdt de gemiddelde temperatuur de 10 graden, en in November zakt ze er weer onder. Dit leidt tot de volgende berekening:
| Maand | Aantal dagen | gemiddelde temperatuur-10 | gecumuleerde warmte |
| Mei | 31 | 13,3-10=3,3 | 93,9 |
| Juni | 30 | 16,8-10=6,8 | 204 |
| Juli | 31 | 17,5-10=7,5 | 232,5 |
| Augustus | 31 | 18,0-10=8 | 248 |
| September | 30 | 14,8-10=4,8 | 144 |
| Oktober | 31 | 11-10=1 | 31 |
| Totale gecumuleerde warmte | 953,4 |
De methode van de LTI is nog eenvoudiger: de gemiddelde temperatuur van de heetste maand x (60-de breedtegraad). Voor de Achterhoek is dit dus ongeveer: 60-51,58 * 18 = 151,6.
Zoals vaak krijgen deze getallen pas betekenis wanneer ze vergeleken worden, dus hieronder een overzicht:
| Achterhoek | 953 | 151 |
| Moezel | 1100 | 195 |
| Champagne | 1080 | 195 |
| Elzas | 1230 | 219 |
| Bourgogne | 1170 | 270 |
| Médoc | 1375 | 310 |
| Chateauneuf du Pape | 1500 | 385 |
Natuurlijk laat de natuur zich niet vangen in gemiddelden, maar redelijke rode wijnen kunnen worden gemaakt vanaf zo’n 1150 gecumuleerde warmte, of een LTI vanaf 200. Natuurlijk zijn er uitzonderlijk warme jaren waarin ook in relatief koele gebieden als de Moezel in Duitsland goede Spätburgunder en Dornfelder gemaakt kunnen worden. Maar ja, nergens in Nederland komen we nu in de buurt van dat micro-klimaat tussen de steile bergen. Ook de komst van nieuwe vroegrijpe rode klonen als Regent zorgen tot op dit moment nog niet voor goede Nederlandse rode wijnen.
Toch hoeven de Nederlandse wijnboeren allerminst te wanhopen. In het klimaatscenario van de KNMI zou het op jaarbasis in de zomer van 2050 tot 2,8 graden warmer in Nederland kunnen zijn. Doorgerekend betekent dit een gemiddelde gecumuleerde warmte van 1375, en een LTI van 195. Aanplanten dus maar met de merlot en cabernet sauvignon, want de Grote Cru’s van 2050 komen eraan……………
Lees ook:Lente in de Achterhoek – met wijn!
Lees ook:Op vakantie smaakt de wijn lekkerder
Lees ook:Wijnfabels deel 8: Rode wijn op kamertemperatuur
Lees ook:Hittegolf in je wijnkelder
Lees ook:Workshop wijnkoelen